Indien u als landbouwer wilt kiezen voor deelname aan een zonneproject, dient u de fiscale gevolgen voor bijvoorbeeld de landbouwvrijstelling, de overdrachtsbelasting en de bedrijfsopvolgingsregeling niet uit het oog te verliezen. Een aandachtspunt hierbij is dat iedere situatie net even anders is en apart beoordeeld moet worden. Verder zijn er diverse andere consequenties van deelname aan een zonneproject, die in overweging genomen moeten worden om te beoordelen of een zonneproject voor u interessant is.
Verhuren of opstalrecht verlenen
Verhuurt u als landbouwer uw landbouwgronden of verleent u opstalrecht en anticipeert u niet zelf in de exploitatie van de zonnepanelen, dan kunt u de landbouwgronden naar verwachting als ondernemingsvermogen blijven beschouwen. De verhuur of het opstalrecht leidt in dit geval niet tot een verplichte overgang van de landbouwgronden naar Box 3 en heeft dus in die zin verder geen fiscale consequenties.
Als ondernemer moet u echter rekening houden met een einde van de toepassing van de landbouwvrijstelling vanaf 2018. De gronden worden dan naar verwachting niet meer voor 90% of meer gebruikt voor het eigen landbouwbedrijf. Ook kunnen er gevolgen zijn voor de overdrachtsbelasting. Als de gronden niet meer worden gebruikt voor de landbouw, dan kan een in de afgelopen 10 jaar toegepaste vrijstelling overdrachtsbelasting bij eigendomsverkrijging komen te vervallen, hetgeen betekent dat u moet afrekenen met de fiscus.
Zelf participeren in de zonnepanelen
Wanneer u als landbouwer (mede)eigenaar wordt van zonnepanelen, dan zijn de fiscale gevolgen nog ingrijpender. Bij een grote oppervlakte grond en een grote installatie waarvan de energieproductie niet/nauwelijks in het landbouwbedrijf wordt gebruikt, is er waarschijnlijk sprake van een energie-onderneming die los staat van het landbouwbedrijf. In dit geval kan een onttrekkingswinst op de landbouwgronden ontstaan. Voor de waardestijgingen binnen de agrarische bestemming geldt de landbouwvrijstelling. Belaste voordelen op de grond vallen na het vervallen van de landbouwregeling in de belaste winst. Doorschuiven van de boekwinst naar de energie-onderneming, zoals eerder is goedgekeurd voor de ondergrond van windmolens, is helaas nog niet mogelijk. Daarnaast heeft het consequenties voor toeslagrechten en mestplaatsingsruimte.
Bedrijfsovername
Wat hiervoor is vermeld over de landbouwvrijstelling en de overdrachtsbelasting geldt ook in geval van een bedrijfsovername. Indien u de afgelopen 5 jaar een bedrijf heeft overgenomen met gebruik making van de bedrijfsopvolgingsregeling moet er rekening mee houden dat deze deels kan worden teruggenomen en er alsnog schenk- of erfbelasting moet worden betaald.
Geen zonnepanelen ten koste van landbouwgronden
De LLTB is groot voorstander van meer duurzaam opgewekte energie, maar wil niet dat dit ten koste gaat van vruchtbare landbouwgrond. Zonnepanelen horen volgens hen thuis op daken of op gronden die niet landbouwkundig in gebruik zijn. De LLTB pleit daarom voor onderzoek naar meervoudig ruimtegebruik op landbouwgronden, zo deelde de LLTB in een brief aan alle Limburgse gemeenten en de provincie Limburg mede. LLTB-bestuurslid en portefeuillehouder ruimtelijke ordening Thijs Rompelberg geeft verder aan dat er gerede twijfels zijn over de effecten van grootschalige zonne-akkers en is eveneens van mening dat er nader onderzoek nodig is bij om te beginnen bestaande gebouwen.
Verhuren
Grondeigenaren worden momenteel veelvuldig benaderd door ontwikkelaars om hun grond voor 20 of 25 jaar te verhuren voor interessante bedragen. LLTB en LTO Nederland vinden het ongewenst om landbouwgrond voor zonnepanelen op te offeren, ondanks het interessante verdienmodel dat eraan gekoppeld wordt. In de sector is dit ook volgens hun een ongewenste ontwikkeling. De aangelegde zonne-akkers leggen een fiscale claim op de landbouwgrond. Ook neemt de grond- en de pachtprijs toe door het aanleggen van de zonne-akkers en kostbare hoogproductieve Nederlandse landbouwgrond wordt uit productie genomen, een meer dan ongewenste, wellicht ook zorgelijke en zelfs onverstandige ontwikkeling.
Al langer bestaan er twijfels over de duurzaamheid van zonne-akkers vergeleken met het vastleggen van CO2 op reguliere landbouwgrond. Ook is het belangrijk dit af te zetten tegen de aanmaak van organische stof, de biodiversiteit op landbouwgrond, het tegengaan van erosie en het waterbergend vermogen. Als er zonnepanelen op de akkers staan, is dat niet meer mogelijk en lijdt de landbouwgrond daar in de 25 jaar dat er zonnepanelen op staan ernstig van, aldus de LLTB die onderzoek wil doen naar dergelijke effecten van zonnepanelen op landbouwgronden.
Asbestsanering
Zonne-akkers concurreren daarnaast volgens de LLTB ook met zonnepanelen op daken en vormen daarmee ook een bedreiging voor de asbestsanering van daken. Duurzaamheidsvoordelen lijken te worden overschat.
Ons advies
Het is absoluut interessant en gepast serieus te kijken naar de mogelijkheden om agrarisch gebruik en zonne-energie te combineren. Maar weeg deze keuzes dan wel goed af met ondersteuning van deskundige begeleiding. Wij zijn u graag van dienst. Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie.
Door: Bianca Coenen, AgriBusiness, Agrarisch CoPartner
Bronnen: LLTB, LTO Nederland, Alfa Accountants, AgriBusiness, Fiscount