Vooruit met de geit!

Vooruit met de geit na een strijd om vrijheid

Geiten zijn leuk, maar niet rendabel

Ik word warm en héél enthousiast ontvangen door Jos en zijn vrouw Annelies. Samen geven ze me een rondleiding over hun terrein en vertellen vol passie over hun bedrijf en gezin. Als Jos over zijn dochter praat, glundert hij van oor tot oor. Vol lof vertelt hij over haar keuze om het bedrijf over te nemen en dat hij haar volledig vertrouwt en de vrijheid geeft het bedrijf voort te zetten op de door haar gewenste manier. Hij laat de touwtjes binnenkort helemaal los met volledig vertrouwen in haar. Allereerst vond ik dat erg bijzonder. Wel valt me op dat hij desondanks voornamelijk vanuit zijn eigen visie over het bedrijf praat, het bijna alleen over de varkens heeft en aangeeft dat hij Sannes huidige nieuwe plannen en ideeën om te verduurzamen niet serieus neemt, er geen toekomst in ziet en liefst wil dat ik dit uit haar hoofd praat. De geiten zijn leuk, maar niet rendabel.

Beren op de weg

Vervolgens neemt de vrouw van Jos het gesprek bezorgd over. Ook zij ziet alleen maar beren op de weg, voornamelijk op het persoonlijke vlak. Ze vertelt over de problemen die ze met haar dochter als kind heeft ervaren, haar zwakke punten als persoon en geeft aan dat ze zich zorgen maakt over de capaciteiten en belastbaarheid van haar dochter, die nogal wat heeft meegemaakt op haar levenspad.

Nieuw bedrijfsplan om te verduurzamen

Dan wordt de concrete vraag bij me neergelegd om een nieuw bedrijfsplan op te stellen om de continuïteit van het bedrijf te waarborgen en verder te verduurzamen. Ik vroeg wat door om te weten te komen wat de nieuwe basis voor dit plan wordt, omdat me ondertussen niet meer helemaal helder is waar het gezin en zij als ondernemers in de maatschap nu samen (voor) staan.

Welke rol heeft Jos bijvoorbeeld als eigenaar graag nu en in de toekomst, welke rol krijgt Sanne toebedeeld en in welke mate? Is het doel van het bedrijfsplan het nader uitwerken van de nieuwe toekomst en verduurzamingsplannen van dochter Sanne, gaan ze nog een tijd samen verder en wordt het een overnameplan of bepaalt Jos met zijn vrouw wat de toekomst gaat worden en beslissen ze ook over de ideeën van Sanne?

Geen haalbare optie

Het is belangrijk deze zaken, rol-, taakverdeling en verantwoordelijkheden vooraf helder te krijgen. Van Jos krijg ik direct een overtuigd antwoord, namelijk dat dit nieuwe businessplan dient om de visie van Sanne helemaal uit te werken. Wel geeft hij gelijk aan dat hij haar huidige plannen om zich uiteindelijk volledig te richten op de geitenhouderij en deze tak verder te verduurzamen, onmogelijk rendement ziet opleveren. Dit is volgens hem geen haalbare optie. Ze kan er beter helemaal mee stoppen en zich toeleggen op de varkens en/of iets heel anders.

Ambitieus, serieus en gedreven

De ambitieuze Sanne is een serieuze, gedreven agrarisch onderneemster met een sterke eigen wil en visie. Ze heeft de HAS gevolgd en wil met haar partner uiteindelijk het bedrijf over nemen. Dit wil ze doen op een duurzamere manier, door biologisch geiten te houden. Dat heeft ze duidelijk voor ogen en daar wil ze niet van afwijken. Ik geloof zelf énorm in deze passie, overtuiging en daadkracht als basis voor bedrijfsplannen. Het gaat erom dat jij het voor je ziet en voelt in elke vezel van je lijf. Maar óók dat je reëel blijft, de zaken gedegen uitwerkt en nuchter bekijkt en afweegt.

Gedetailleerde SWOT-analyse

Aangezien het bedrijfsplan voor haar als opvolgster uitgewerkt dient te worden, besluit ik een aparte afspraak met haar te plannen. Dat blijkt een goede zet. Sanne heeft uitzonderlijk goede ideeën, een goed stel hersens en verstand van zaken. Ze heeft aan alles gedacht. Haar doelgroep, de hele keten in kaart gebracht, opties voor het verdienmodel etc. Ze ziet het totaalconcept al helemaal voor zich en is daarbij niet bang voor de uitdagingen die dit met zich meebrengt. Ze sluit haar ogen niet voor de genoemde beren op de weg, maar denkt zelf in oplossingen en haalbare doelen. Geen reden tot doemdenken en paniek dus in deze fase in mijn ogen. Wel reden genoeg de plannen nader te onderzoeken aan de hand van een gedetailleerde SWOT-analyse, waar we uitgebreid de tijd voor nemen.

Hevige emoties

Als ik verder doorvraag, spelen er echter hevige emoties op. In haar beleving is er namelijk helemáál geen vrijheid voor deze eigen visie en haar mooie plannen. Haar ouders bepalen alsmaar alles voor haar en maken er continu ruzie over omdat ze het niet eens zijn met elkaar. Dit neemt ernstige vormen aan.

Een plan dat door allen wordt gedragen

Het word me pijnlijk duidelijk dat de ouders Schuitenberg en dochter Sanne totáál niet op één lijn zitten. Dat is een probleem, want support en ruimte voor de ideeën van Sanne, zijn bepalend voor het succes van hun onderneming en plannen. Zo lang de ouders in de maatschap zitten en überhaupt in beeld zijn, oefenen ze belangrijke invloed uit op dit plan. Er moet dus een plan komen dat door allen wordt gedragen, zéker zo lang ze gezamenlijk de onderneming drijven.

Familie- en organisatie opstelling

Ik stel een familie- en organisatie opstelling voor om de drie uitgesproken karakters inzicht te geven in het familiesysteem, elkaars standpunten, posities en emoties daarbij en van daaruit welke invloed dit op Sanne en het nieuwe bedrijfsidee heeft. Tijdens deze opstelling, waarin ik ook de grootouders als vorige eigenaren en hun historie en invloed meeneem, geef ik Sanne de regie om te bepalen wie representant is voor wie in deze opstelling. Dat vind ze gewéldig en ze maakt er dan ook bijdehand gebruik van.

Bepalend, baanbrekend of juist ondermijnend

Op deze manier krijgt iedereen binnen het gezin snel een goed beeld van en begrip voor de emoties en meningen van de anderen, maar ook meer zelfkennis en bewustzijn op het gebied van hun eigen invloed op de andere ondernemers en de nieuwe plannen. Zo wordt steeds meer duidelijk of en op welke manier de plannen haalbaar zijn en wat daarvoor bepalend, baanbrekend of juist ondermijnend is.

Net zo nuchter als magisch

Een opstelling is een prachtige en krachtige, net zo nuchtere als magische manier, om anders naar de situatie te kijken en het gezin opnieuw écht goed te laten praten over wat hun beweegt en verbindt. Daardoor laten de ouders, die zich voorheen van geen kwaad bewust waren, Sanne meer los, geven haar meer vertrouwen en de ruimte om samen met mij de nieuwe plannen nader vorm te geven en uit te werken in het businessplan. Bijzonder mooi om deel van uit te mogen maken, iedere keer weer.

Verrassend warm ontvangen

Dit zo geformuleerde businessplan wordt uiteindelijk verrassend warm ontvangen door de Gemeente alsook de Provincie, die alle medewerking verlenen en zich totaal oplossingsgericht en faciliterend opstellen om deze fervente, jonge agrarisch onderneemster en haar prachtige, duurzame plannen te laten groeien en bloeien.

Flankerend beleid voor een uniek, authentiek totaalconcept

De maanden daaropvolgend werken we samen in goede sfeer en verbinding met support van de overheid in nader overleg de plannen nader uit. Door het duurzame karakter van het unieke, authentieke totaalconcept, kan de gemeente flankerend beleid toepassen en kan de Provincie Sanne tegemoetkomen op cruciale punten. Zo kan ze met ondersteuning van haar ouders starten haar plannen, doelen en daarmee dromen te verwezenlijken, die weldegelijk succesvol, duurzaam én rendabel zijn gebleken.

Dit column draag ik op aan alle jonge opvolgers die net als Sanne onvoldoende steun en ruimte ervaren voor hun eigen visie, plannen en ideeën. Maar ook aan de ouders, die als hardwerkende boeren met veel zorgen en problemen een fantastisch mooi bedrijf hebben gecreëerd en hun kinderen goed bedoeld willen behoeden voor fouten en leed. Ik hoop hiermee inzicht te creëren, hoop te brengen en hulp te bieden deze oude, belemmerende familiesystemen te doorbreken, om de gezinnen, hun ondernemingen en daarmee onze sector tot bloei te brengen in deze moeilijke tijden. Praat er op de juiste manier over met elkaar! Een AgriCoach kan daarin veel voor je betekenen, ongeacht de discussies die er spelen en de situatie waar je in verkeert!

Heikele kwestie, prangende vraag?

Zit jij ook met een heikele kwestie of prangende vraag ten aanzien van jouw heiligdom? Neem dan contact met mij op! Ik sta te popelen met je in gesprek te gaan. Een eerste gesprek is altijd kosteloos en vrijblijvend en ik doe er ook mijn best voor daarin direct toegevoegde waarde te leveren, zodat je weet wat ik voor je kan betekenen. Dat is je goed recht.

Ook voor mij is het altijd weer waardevol om in vertrouwen genomen te worden en mee te mogen kijken en denken. Daar word ik altijd blij van. Je hebt overigens ook kans dat je prangende vraag in een volgend column wordt belicht, maar uiteraard alleen met jouw toestemming vooraf en afstemmend op jouw behoefte.

In ieder geval bedank ik je enorm voor het lezen van dit praktijk- en succesverhaal en wens ik je succesvol(ler) duurzaam boeren!.

Je reactie wordt altijd gezien, gehoord én enorm gewaardeerd!

Met gepassioneerde groet,
Bianca

NB: de naam en vestigingsplaats van de boeren in dit op waarheid en praktijk gebaseerde column zijn gefingeerd om hun privacy en geluk te waarborgen en respecteren.